Mimo ciągłego wzrostu efektywności energetycznej obiektów data center i wdrażania rygorystycznych strategii zwiększone zużycie energii pobieranej przez DC jest nieuniknione z uwagi na rozwój usług cyfrowych. By móc efektywnie zarządzać wskaźnikami efektywności środowiskowej, wymagane jest wdrażanie odpowiednich norm oraz implementacja systemów umożliwiających podgląd na bieżąco wskaźników zużycia energii, wody czy emisji gazów cieplarnianych.

Operatorzy data center coraz częściej przyłączają się do inicjatywy promującej budowę neutralnych dla klimatu, wysoce energooszczędnych i zrównoważonych centrów przetwarzania danych. Przed rokiem 2030 mają powstawać już tylko i wyłącznie takie obiekty.

W styczniu 2021 r. uruchomiono pakt na rzecz neutralności klimatycznej centrów przetwarzania danych (Climate Neutral Data Centre Pact, CNDCP), w ramach którego 25 firm i 17 stowarzyszeń branżowych zgodziło się na inicjatywę „samoregulacji” opartą m.in. na efektywności energetycznej, czystej energii, gospodarowaniu odpadami w obiegu zamkniętym czy zarządzaniu na podstawie norm. W grudniu 2022 r. zarejestrowanych już było 74 operatorów data center i 23 stowarzyszenia, które 8 grudnia 2022 r. opublikowały wyniki audytowe, w jakich wykazują zgodność z przepisami taksonomii Unii Europejskiej (UE) i zgodność z CNDCP. Taksonomia UE to regulacje wspierające firmy w zrównoważonych działaniach na rzecz środowiska i klimatu. Jest ona potoczną nazwą nowego aktu prawnego UE, tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088. Taksonomia nie wprowadza zakazu inwestowania w działalności szkodzące środowisku, ale przyznaje dodatkowe preferencje dla ekologicznych rozwiązań.

Przestrzeganie ustaw wymaga, aby zrzeszone organizacje poddawały swoje centra danych audytom. Audyt ma być przeprowadzany co trzy lata na podstawie europejskiego kodeksu postępowania dla centrów danych opisanego w dokumencie CLC/TR EN 50600-99-1

„Urządzenia i infrastruktura centrów danych – część 99-1: Zalecane praktyki w zakresie zarządzania energią”.

> Zalecenia dla operatorów DC

Potrzeby centrów przetwarzania danych różnią się pod względem dostępności usług, zapewnienia bezpieczeństwa oraz celów w zakresie efektywności energetycznej. Określone wyraźnie potrzeby i cele wpływają bezpośrednio na podejście do projektowania centrów przetwarzania danych w obszarze budownictwa, dystrybucji energii, ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa fizycznego.

Zużycie energii przez centra przetwarzania danych osiągnęło poziom krytyczny zarówno z punktu widzenia ochrony środowiska, jak i pod względem ekonomicznym (wzrost kosztu energii) dla operatora centrum danych. W przypadku większych DC – z uwagi na dużą konsumpcję zasobów, zwłaszcza energii oraz wody – istotne staje się dostarczenie narzędzi do oceny tej konsumpcji oraz kluczowych wskaźników wydajności w celu analizy trendów, a także budowanie podwalin pod rozwój coraz wydajniejszych urządzeń.

W ramach UE powstała seria dokumentów określająca wymagania i zalecenia dotyczące wsparcia różnych stron zaangażowanych w projektowanie, planowanie, zamówienia, integrację, instalację, eksploatację oraz konserwację urządzeń i komponentów infrastruktury data center. Dokumenty te są cennym źródłem informacji i wyznacznikiem dla następujących podmiotów:

• właściciele, operatorzy, zarządcy obiektów, kierownicy działów ICT, kierownicy projektów oraz główni wykonawcy;
• inżynierowie zajmujący się doradztwem, projektanci i wykonawcy budowlanych audytorów, osoby odpowiedzialne za stress testy oraz personel uruchamiający obiekt;
• integratorzy infrastruktury, dostawcy urządzeń oraz komponentów ośrodka przetwarzania danych;
• instalatorzy oraz dział utrzymania ruchu.

Dokumenty z zaleceniami oraz normalizacyjne działają jako dokumenty edukacyjne i referencyjne. Pomagają operatorom centrów przetwarzania danych w identyfikacji słabych punktów infrastruktury oraz wdrażaniu środków mających na celu poprawę jakości zarządzania energią w celu zmniejszenia jej zużycia lub zwiększenie efektywności energetycznej. Dodatkową wartością dodaną jest ujednolicenie terminologii i ram odniesienia do opisu zarządzania zużyciem energii w praktyce, a tym samym unikanie wątpliwości lub nieporozumień związanych z terminologią.

> Misja CENELEC

Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki (fr. Comité Européen de Normalisation Electrotechnique, CENELEC) powstał w 1973 r. Obecnie jest prywatnym stowarzyszeniem technicznym typu non profit z siedzibą w Brukseli. CENELEC jest uznawany przez władze UE za europejską organizację normalizacyjną.

Jego misją jest opracowywanie norm z zakresu elektrotechniki i elektroniki w celu wspierania rozwoju Europejskiego Obszaru Gospodarczego w sektorze dóbr i usług elektrotechnicznych oraz elektronicznych. Członkami są krajowe komitety elektrotechniki państw UE i EFTA. W Polsce rolę komitetu krajowego pełni Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) .

Członkami CENELEC są krajowe komitety elektrotechniczne następujących krajów: Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Irlandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Republika Macedonii Północnej, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Turcja i Wielka Brytania.

> Seria dokumentów EN 50600

Seria EN 50600 została zaprojektowana jako spójna struktura norm, specyfikacji technicznych, raportów technicznych obejmujących projekt oraz utrzymanie infrastruktury data center, a także kluczowych wskaźników wydajności dla zapewnienia efektywnej energetycznie pracy centrum danych. O modelu dojrzałości centrum danych decyduje spełnianie wymagań poszczególnych norm.

Seria EN 50600-2-X definiuje wymagania projektowe i zalecenia dla określonych obiektów oraz infrastruktury wspierającej odpowiednią klasyfikację w obszarze dostępności usług, bezpieczeństwa fizycznego oraz energetycznym. Seria ta skupia się na zwiększaniu efektywności energetycznej centrum przetwarzania danych. Seria EN 50600-3-X definiuje wymagania i zalecenia dotyczące utrzymania i zarządzania data center. Kolejna, EN 50600-4-X, opisuje wymagania i zalecenia dotyczące kluczowych wskaźników wydajności wykorzystywanych do oceny i poprawy wydajności oraz efektywności wykorzystania zasobów przez centrum przetwarzania danych. Wreszcie seria CLC/TS 50600-5-X określa wymagania oraz rekomendacje dotyczące modelu dojrzałości centrum danych. Raporty techniczne CLC/TR 50600-99-X obejmują zalecane praktyki oraz szczegółowe wskazówki z zakresu projektowania i utrzymania centrów przetwarzania danych

> Opis kluczowych dokumentów

Dokumenty z serii EN 50600 zostały wymienione w załączniku do uchwały nr 97 Rady Ministrów z dnia 11 września 2019 r. w sprawie inicjatywy „Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa” (MP z 2021 r., poz. 1006) jako podstawa do weryfikacji centrów przetwarzania danych dla Rządowej Chmury Obliczeniowej. Informacje o korzyściach zgodności z normami pojawiły się również w komunikacie Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącym przetwarzania danych przez podmioty zrzeszone w ramach inicjatywy Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa.

[...]

Autor jest ekspertem ds. utrzymania i rozwoju infrastruktury data center w największej skandynawskiej instytucji finansowej. Od 14 lat zajmuje się problematyką budowy, utrzymania i efektywnego zarządzania centrami przetwarzania danych. Posiada międzynarodowe certyfikaty branżowe: CDCS (Certified Data Center Specialist), CDFOM (Certified Data Center Facilities Operations Manager) oraz DCPRO-Cooling Professional.