Wykorzystywane w organizacjach nowoczesne systemy, takie jak ERP, CRM, przepływu prac, standardowo rejestrują w formie dzienników zdarzeń czynności wykonywane przez pracowników przy wykorzystaniu tych systemów. Eksploracja procesów biznesowych polega na analizie dzienników zdarzeń w celu uzyskania informacji o rzeczywistym sposobie działania organizacji.

Założenia eksploracji procesów, na wysokim poziomie ogólności, są proste i pokrywają się z założeniami innych technik biznesowej analizy danych. Nowoczesne systemy informatyczne gromadzą bardzo duże ilości danych dotyczących działalności organizacji. W kontekście eksploracji procesów mówi się jednak o konkretnym źródle danych, jakim są dzienniki zdarzeń rejestrujące czynności wykonywane w systemach informatycznych przez pracowników organizacji. Ponieważ systemy informatyczne wspierają działanie wielu obszarów organizacji, dzienniki zdarzeń są zapisem jej rzeczywistego sposobu funkcjonowania. Rzeczywistego, czyli niehipotetycznego czy domniemanego.